I. ĐỌC HIỂU (3 điểm)Đọc văn bản sau và làm theo các yêu cầu: Việc mình làm được thì đừng để người khác Chúng ta hãy coi đây là một phương châm sống không chỉ trong cuộc sống cá nhân mà cả trong việc hành xử đối với người khác và giáo dục cho những đứa trẻ. Không phải vì bởi đã có những người KẾ HOẠCH BÀI DẠY ÔN TẬP NGỮ VĂN 9 NĂM HỌC 2022-2023 Ngày soạn: 12/10/2022 Ngày dạy /10/2022 TUẦN 6 – BUỔI 1 ÔN TẬP ĐỌC HIỂU VĂN BẢN VÀ VIẾT ĐOẠN VĂN NGHỊ LUẬN I. MỤC TIÊU: - Củng cố cách làm Những kiến thức đề xuất nắm vững về cách làm bài bác đọc phát âm văn bản. Để làm xuất sắc phần đọc hiểu Ngữ văn uống 12, 11, 10, những rất cần được nắm rõ mọi phần kỹ năng và kiến thức sau: 1. Các phong thái ngôn từ công dụng. Các phong thái ngôn từ bao gồm: Đề văn theo hướng đổi mới có 2 phần: đọc hiểu và làm văn. Phần đọc hiểu thường xoay quanh nhiều vấn đề, thí sinh cần nắm vững những kiến thức cơ bản sau: Nhận biết 6 phong cách ngôn ngữ văn bản. Để đạt điểm tối đa, người học chỉ cần nắm vững 5 cách làm phần đọc hiểu môn văn tương ứng với 5 dạng đề thường gặp. Ngoài ra cần nhớ một số kiến thức tiếng Việt và quan trọng nhất là đọc hiểu đề, thực hiện đúng yêu cầu của đề một cách ngắn Dịch Vụ Hỗ Trợ Vay Tiền Nhanh 1s. cách làm bài đọc hiểu văn bảnChào mừng mọi người đến với bài viết này của Hocvan12 đúng với tiêu đề của bài viết Hocvan12 sẽ hướng dẫn bạn cách làm bài đọc hiểu văn bản để đạt trọn vẹn 3 điểm trong các bài thi, bài kiểm tra. Nào hãy bắt đầu ngay với phần một của bài viết thêm 10 Dạng câu hỏi đọc hiểu thường gặp giúp bạn ăn trọn 3 điểmHiểu rõ các phong cách ngôn ngữ nghệ thuật1/ Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt a. Khái niệm là phong cách được dùng trong giao tiếp sinh hoạt hằng ngày, thuộc hoàn cảnh giao tiếp không mang tính nghi thức. Giao tiếp ở đây thường với tư cách cá nhân nhằm trao đổi tư tưởng, tình cảm của mình với người thân, bạn bè. b. Đặc trưngTính cụ thểTính cá thểTính cảm xúc2/ Phong cách ngôn ngữ nghệ thuậta. Khái niệm là phong cách được dùng trong sáng tác văn chương, nó không giới hạn về đối tượng giao tiếp, không gian và thời gian giao Đặc trưngTính hình tượngTính truyền cảmTính cá thể3/ Phong cách ngôn ngữ chính luậna. Khái niệm Là ngôn ngữ dùng trong các văn bản chính luận hoặc lời nói miệng trong các buổi hội nghị, hội thảo, nói chuyện thời sự,… nhằm trình bày, bình luận, đánh giá những sự kiện, những vấn đề về chính trị, xã hội, văn hóa, tư tưởng,…theo một quan điểm chính trị nhất thêm Bí Quyết Đạt Điểm Tối Đa Bài Đọc Hiểu Với Sơ Đồ Tư Duyb. Đặc trưngTính công khai về quan điểm chính trịTính chặt chẽ trong diễn đạt và suy luậnTính truyền cảm, thuyết phục4/ Phong cách ngôn ngữ khoa họca. Khái niệm là phong cách được dùng trong giao tiếp thuộc lĩnh vực nghiên cứu, học tập và phổ biến khoa Đặc trưngTính khái quát, trừu tượngTính lí trí, logicTính khách quan, phi cá Phong cách ngôn ngữ hành chínha. Khái niệm là phong cách được dùng trong giao tiếp thuộc lĩnh vực hành chính giữa nhà nước và nhân dân, giữa nhân dân với nhà nước, giữa các cơ quan nhà nước,…b. Đặc trưngTính khuôn mẫuTính minh xácTính công vụ6/ Phong cách ngôn ngữ báo chía. Khái niệm là kiểu diễn đạt trong văn bản thuộc lĩnh vực truyền thông đại chúngb. Đặc trưngTính thông tin thời sựTính ngắn gọnTính sinh động, hấp phương thức biểu đạt trong văn bảnCó 6 phương thức biểu đạt, cụ thể như sauĐọc thêm 5 đoạn nghị luận xã hội 200 chữ hay nhất học ngay kẻo lỡ tiếp– Tự sự là dùng ngôn ngữ để kể một chuỗi sự việc, sự việc này dẫn đến sự việc kia, cuối cùng tạo thành một kết thúc. Ngoài ra, người ta không chỉ chú trọng đến kể việc mà còn quan tâm đến việc khắc hoạ tính cách nhân vật và nêu lên những nhận thức sâu sắc, mới mẻ về bản chất của con người và cuộc dụ “Một hôm, mẹ Cám đưa cho Tấm và Cám mỗi đứa một cái giỏ, sai đi bắt tôm, bắt tép và hứa, đứa nào bắt được đầy giỏ sẽ thưởng cho một cái yếm đỏ. Tấm vốn chăm chỉ, lại sợ dì mắng nên mải miết suốt buổi bắt đầy một giỏ cả tôm lẫn tép. Còn Cám quen được nuông chiều, chỉ ham chơi nên mãi đến chiều chẳng bắt được gì.” Tấm Cám– Miêu tả là dùng ngôn ngữ làm cho người nghe, người đọc có thể hình dung được cụ thể sự vật, sự việc như đang hiện ra trước mắt hoặc nhận biết được thế giới nội tâm của con dụ “Trăng đang lên. Mặt sông lấp loáng ánh vàng. Núi Trùm Cát đứng sừng sững bên bờ sông thành một khối tím sẫm uy nghi, trầm mặc. Dưới ánh trăng, dòng sông sáng rực lên, những con sóng nhỏ lăn tăn gợn đều mơn man vỗ nhẹ vào hai bên bờ cát”– Biểu cảm là một nhu cầu của con người trong cuộc sống bởi trong thực tế sống luôn có những điều khiến ta rung động cảm và muốn bộc lộ biểu ra với một hay nhiều người khác. PT biểu cảm là dùng ngôn ngữ để bộc lộ tình cảm, cảm xúc của mình về thế giới xung dụ Nhớ ai bổi hổi bồi hồi Như đứng đống lửa như ngồi đống than Ca dao– Thuyết minh là cung cấp, giới thiệu, giảng giải,,…những tri thức về một sự vật, hiện tượng nào đó cho những người cần biết nhưng còn chưa thêm Hướng dẫn cách viết đoạn văn nghị luận xã hội 200 chữ đạt điểm tối đaVí dụ “Theo các nhà khoa học, bao bì ni lông lẫn vào đất làm cản trở quá trình sinh trưởng của các loài thực vật bị nó bao quanh, cản trở sự phát triển của cỏ dẫn đến hiện tượng xói mòn ở các vùng đồi núi. Bao bì ni lông bị vứt xuống cống làm tắc các đường dẫn nước thải, làm tăng khả năng ngập lụt của các đô thị về mùa mưa. Sự tắc nghẽn của hệ thống cống rãnh làm cho muỗi phát sinh, lây truyền dịch bệnh. Bao bì ni lông trôi ra biển làm chết các sinh vật khi chúng nuốt phải…” Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000– Nghị luận là phương thức chủ yếu được dùng để bàn bạc phải trái, đúng sai nhằm bộc lộ rõ chủ kiến, thái độ của người nói, người viết rồi dẫn dắt, thuyết phục người khác đồng tình với ý kiến của dụ “Muốn xây dựng một đất nước giàu mạnh thì phải có nhiều người tài giỏi. Muốn có nhiều người tài giỏi thì học sinh phải ra sức học tập văn hóa và rèn luyện thân thể, bởi vì chỉ có học tập và rèn luyện thì các em mới có thể trở thành những người tài giỏi trong tương lai” Tài liệu hướng dẫn đội viên– Hành chính – công vụ là phương thức dùng để giao tiếp giữa Nhà nước với nhân dân, giữa nhân dân với cơ quan Nhà nước, giữa cơ quan với cơ quan, giữa nước này và nước khác trên cơ sở pháp lí [thông tư, nghị định, đơn từ, báo cáo, hóa đơn, hợp đồng…]Ví dụ “Điều Xử lý vi phạm đối với người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính Người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính mà sách nhiễu nhân dân, dung túng, bao che cho cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm hành chính, không xử phạt hoặc xử phạt không kịp thời, không đúng mức, xử phạt quá thẩm quyền quy định thì tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại vật chất thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.”Đọc thêm Khoanh vùng đề thi THPT quốc gia 2023Các biện pháp tu từ quan trọng1/ So sánhHướng dẫn cách làm bài đọc hiểu văn bản để đạt trọn vẹn 3 điểm. a. Khái niệm So sánh là đối chiếu 2 hay nhiều sự vật, sự việc mà giữa chúng có những nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho lời Các kiểu so sánhPhân loại theo mức độSo sáng ngang bằngSo sánh không ngang bằngPhân loại theo đối tượngSo sánh các đối tượng cùng loạiSo sánh cái cụ thể với cái trừu tượng và ngược lại2/ Nhân hóaa. Khái niệm Nhân hóa là biện pháp tu từ sử dụng những từ ngữ chỉ hoạt động, tính cách, suy nghĩ, tên gọi … vốn chỉ dành cho con người để miêu tả đồ vật, sự vật, con vật, cây cối khiến cho chúng trở nên sinh động, gần gũi, có hồn hơn. b. Các kiểu nhân hóaDùng những từ vốn gọi người để gọi sự vật Chị ong nâu, Ông mặt trời, Bác giun, Chị gió,…Dùng những từ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động tính chất của vật “Heo hút cồn mây súng ngửi trời” Tây Tiến – Quang DũngTrò chuyện với vật như với người “Trâu ơi ta bảo trâu này…” Ca dao3/ Ẩn dụa. Khái niệm Ẩn dụ là biện pháp tu từ gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạtb. Có bốn kiểu ẩn dụ thường gặpẨn dụ hình thức – tương đồng về hình thức “Đầu tường lửa lựu lập lòe đơm bông” Truyện Kiều – Nguyễn DuẨn dụ cách thức – tương đồng về cách thức “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” Ca dao ăn quả – hưởng thụ, “trồng cây” – lao độngẨn dụ phẩm chất – tương đồng về phẩm chất “Thuyền về có nhớ bến chăng Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền” Ca dao thuyền – người con trai; bến – người con gáiẨn dụ chuyển đổi cảm giác – chuyển từ cảm giác này sang cảm giác khác, cảm nhận bằng giác quan khácc. Lưu ýPhân biệt ẩn dụ tu từ và ẩn dụ từ vựngẨn dụ tu từ có tính lâm thời, tính cá thể, phải đặt trong từng văn cảnh cụ thể để khám phá ý nghĩa. “Lặn lội thân cò khi quãng vắng” Thương vợ – Tú XươngẨn dụ từ vựng cách nói quen thuộc, phổ biến, không có/ ít có giá trị tu từ cổ chai, mũi đất, tay ghế, tay bí, tay bầu,…4/ Điệp từ, điệp ngữ Là biện pháp tu từ nhắc đi nhắc lại nhiều lần một từ, cụm từ có dụng ý làm tăng cường hiệu quả diễn đạt nhấm mạnh, tạo ấn tượng, gợi liên tưởng, cảm xúc… và tạo nhịp điệu cho câu/ đoạn văn Liệt kê Là sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả đầy đủ, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế hay tư tưởng, tình Hoán dụ Hoán dụ là biện pháp tu từ gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm này bằng tên của một sự vật, hiện tượng khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn thêm Phân tích hai trạng thái cảm xúc của nghệ sĩ PhùngCác tháo tác lập luận trong văn nghị luận1/ Thao tác lập luận giải thíchLà cắt nghĩa một sự vật, hiện tượng, khái niệm để người khác hiểu rõ, hiểu đúng vấn thích trong văn nghị luận là làm cho người đọc hiểu rõ được tư tưởng, đạo lí, phẩm chất, quan hệ cần được giải thích nhằm nâng cao nhận thức, trí tuệ, bồi dưỡng tâm hồn, tình giải thích Tìm đủ lí lẽ để giảng giải, cắt nghĩa vấn đề đó. Đặt ra hệ thống câu hỏi để trả Thao tác lập luận phân tíchLà cách chia nhỏ đối tượng thành nhiều yếu tố bộ phận để đi sâu xem xét một cách toàn diện về nội dung, hình thức của đối phân tích Chia tách đối tượng thành nhiều yếu tố bộ phận theo những tiêu chí, quan hệ nhất Thao tác lập luận chứng minhDùng những bằng chứng chân thực, đã được thừa nhận để chứng tỏ đối chứng minh Xác định vấn đè chứng minh để tìm nguồn dẫn chứng phù hợp. Dẫn chứng phải phong phú, tiêu biểu, toàn diện sát hợp với vấn đề cần chứng minh, sắp xếp dẫn chứng phải lô gic, chặt chẽ và hợp thêm So sánh chi tiết nghệ thuật bát cháo hành và nồi cháo cám4/ Thao tác lập luận so sánhLàm sáng tỏ đối tượng đang nghiên cứu trong mối tương quan với đối tượng so sánh Đặt đối tượng vào cùng một bình diện, đánh giá trên cùng một tiêu chí, nêu rõ quan điểm, ý kiến của người Thao tác lập luận bình luậnBình luận là bàn bạc, nhận xét, đánh giá về một vấn đề .Cách bình luận Trình bày rõ ràng, trung thực vấn đề được bình luận, đề xuất và chứng tỏ được ý kiến nhận định, đánh giá là xác đáng. Thể hiện rõ chủ kiến của Thao tác lập luận bác bỏLà cách trao đổi, tranh luận để bác bỏ ý kiến được cho là sai .Cách bác bỏ Nêu ý kiến sai trái, sau đó phân tích, bác bỏ, khẳng định ý kiến đúng; nêu từng phần ý kiến sai rồi bác bỏ theo cách cuốn chiếu từng nhỏ phải nằm hoàn toàn trong phạm vi của ý đây là một số khái niệm rất quan trọng của dạng bài đọc hiểu văn bạn. Dựa vào đây bạn sẽ có thể chắc chắn trả lời được 2 đến 3 câu trong bài đọc hiểu của mình. Vậy nên hãy cố gắng ghi nhớ những ý quan trọng và làm thật nhiều bài tập để có thể cải thiện khả năng làm bài của mình. Tài liệu đọc hiểu các bản có thể tải về ở Hocvan12. Trong phần tiết theo Hocvan12 sẽ giúp bạn giải một số dạng đề độc hiểu quan trong từ đó giúp các bạn hình thành khả năng tư duy và làm làm bài đọc hiểu văn bảnOriginally posted 2019-04-18 144249. Thuộc lòng cách làm bài đọc hiểu văn bản để giành trọn 3 điểm qua bài hướng dẫn của CCBook. Teen 2k1 đừng quên lưu lại để áp dụng cho thuần thục nha!TRỌN BỘ ĐỀ + LỜI GIẢI CHI TIẾT 9 MÔN ĐỀ MINH HỌA 2020 LẦN 2Nhận sách CC Thần tốc luyện đề ôn thi Đại học FREE TẠI ĐÂY Gợi ý chọn tài liệu ôn thi THPT Quốc gia 2020 full 8 môn Đồng giá 99k/ cuốn CC Thần tốc luyện đề 2020 - Bộ 45 đề thi chuẩn cấu trúc Bộ Giáo dục có đáp án chi tiết Đồng giá 168k/ cuốn Bí quyết chinh phục điểm cao kì thi THPT Quốc gia -> bộ sách NÂNG CAO ôn TỰ LUẬN thi Bách Khoa, Ngoại thươngĐột phá 8+ kì thi THPT Quốc gia Trọn bộ kiến thức + dạng bài mẫu xuyên suốt 3 năm THPTÔn luyện kì thi THPT Quốc giaInfographic kì thi THPT Quốc giaXem lại nội dung cắt giảm KHÔNG THI THPT QG 2020 tại đâyCách làm bài đọc hiểu môn Văn - bí quyết chinh phục điểm 9Thuần thục cách làm bài đọc hiểu văn bản để "ăn chắc" 3 điểmĐọc hiểu văn bản là câu hỏi chiếm tới 3 điểm trong đề thi THPTQG môn Ngữ văn. Hơn hết, đây là dạng bài chắc chắn xuất hiện trong đề thi. Để đạt điểm tuyệt đối 3/3 của phần đọc hiểu theo cấu trúc không hề đơn giản. Dù điều này có vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao tổng số điểm của cả bài vậy, trong bài viết này CCBook - Chuyên sách luyện thi sẽ chia sẻ với các em 4 vấn đề sauĐặc điểm của kiểu bài đọc - hiểu văn bảnYêu cầu đề bài của kiểu bài đọc - hiểu văn bảnCách làm bài đọc hiểu môn Văn đạt điểm caoNhững kiến thức cần nắm vững về cách làm bài đọc hiểu môn Văn Đặc điểm của kiểu bài đọc - hiểu văn bảnPhần đọc hiểu Ngữ văn 12, cũng giống như phần đọc hiểu của những lớp 10, 11 mà các em đã học trước tập phần đọc hiểu Ngữ văn có chung những đặc điểm như sau- Kiểu bài đọc hiểu nằm ở Phần I 3 điểm trong đề thi THPTQG Ngữ văn. Ngữ liệu đọc hiểu thường là một đoạn văn bản có thể thuộc bất cứ loại văn bản nào. Từ văn bản khoa học, báo chí, công vụ đến văn bản nghệ thuật. Miễn là văn bản ấy được viết bằng ngôn từ. Nhưng chủ yếu là văn bản nghị như văn bản được chọn đọc hiểu đều không nằm trong SGK. Cũng như bộ bài tập đọc hiểu Ngữ văn 10 có đáp án mà CCBook chia cầu đề bài của kiểu bài đọc - hiểu văn bảnThông thường đề bài sẽ yêu cầu các em đọc hiểu và trả lời 4 câu hỏi nhỏ. Các em sẽ hiểu rõ hơn khi tham khảo các cách làm bài đọc hiểu ngữ văn dưới đây. Các câu hỏi phần đọc hiểu sẽ tập trung vào 1 số khía cạnh như- Nội dung chính của văn bản hoặc ý nghĩa của văn Các thông tin quan trọng của văn bản nhan đề, phong cách ngôn ngữ, phương thức biểu Những hiểu biết về từ ngữ, cú pháp, chấm câu, cấu trúc, thể loại văn Một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản và tác dụng của chúng. Đề bài phần đọc hiểu văn bản trích từ đề thi THPTQG 2018Cách làm bài đọc hiểu văn bản để đạt điểm caoSau khi đã nắm được được đặc điểm của kiểu bài đọc - hiểu văn bản. Những yêu cầu ra đề của dạng bài này. CCBook sẽ hướng dẫn các em cách làm bài đọc hiểu văn bản để "ăn chắc" 3 điểm trong đề Tiến Văn 12 - Tổng hợp đề nghị luận văn học thường gặpCách làm bài đọc hiểu môn văn tốt nhất là các em cần- Nắm được phương pháp đọc - hiểu một văn bản. Các yêu cầu và hình thức kiểm tra cụ thể về đọc Với dạng bài này, các em nên viết trong khoảng 30 Nên viết khoảng 1 mặt giấy Trả lời trực tiếp vào câu hỏi, theo kiểu "hỏi gì đáp nấy". Câu trả lời nên chính xác, đầy đủ, ngắn Không cần mở bài và kết bài, không nên gạch đầu dòng mà nên viết mỗi ý trong câu hỏi thành đoạn văn nhỏ, hoàn Khi xác định phong cách ngôn ngữ của văn bản. Thao tác lập luận hoặc phương thức biểu đạt trong văn bản. Các em nên giải thích ngắn kiến thức cần nắm vững về cách làm bài đọc hiểu văn bảnĐể làm tốt phần đọc hiểu Ngữ văn 12, 11, 10, các cần phải nắm vững những phần kiến thức sau1. Các phong cách ngôn ngữ chức làm bài đọc hiểu môn văn khi hỏi về phong cách ngôn ngữ chức năng. Các em cần phải lưu ý. Trong đề thi thường có câu hỏi Văn bản trên thuộc phong cách ngôn ngữ nào? Các em chú ý đọc kĩ văn bản, tìm hiểu đặc điểm của phong cách ngôn ngữ của văn bản rồi hãy trả phong cách ngôn ngữ bao gồmPhong cách ngôn ngữ sinh hoạtPhong cách ngôn ngữ khoa họcPhong cách ngôn ngữ nghệ thuậtPhong cách ngôn ngữ chính luậnPhong cách ngôn ngữ hành chínhPhong cách ngôn ngữ báo chí2. Các phương thức biểu đạtCách làm bài đọc hiểu văn bản khi hỏi về các phương thức biểu đạt cần có những lưu ý- Một văn bản có khi kết hợp nhiều phương thức biểu đạt khác nhau. Nhưng bao giờ cũng có một phương thức biểu đạt Câu hỏi trong đề chỉ yêu cầu các em xác định phương thức biểu đạt chính. Các em nên chú ý đọc kĩ câu hỏi rồi hãy trả lời một cách chính Có 4 phương thức thường xuất hiện trong các đề thi biểu cảm, tự sự, miêu tả, nghị Các thao tác lập luậnCác thao tác lập luận sẽ bao gồm giải thích, phân tích, chứng minh, bình luận, so sánh, bác Các biện pháp tu từCác biện pháp tu từ thường gặp khi các em làm bài tập phần đọc hiểu Ngữ văn 12. Các biện pháp tu từ bao gồm so sánh, ẩn dụ, nhân hóa, vật hóa, hoán dụ, điệp ngữ. Khoa trương, nói giảm, liệt kê, tương phản, đối lập. Câu hỏi tư từ, chêm xem, im lặng. Kiến thức được trích từ sách Đột phá 8+ môn Ngữ văn kì thi THPT Quốc gia5. Đặc trưng của các thể thơĐặc trưng của các thể thơ thơ lục bát, thơ song thất lục bát. Các thể ngũ ngôn Đường luật. Các thể thất ngôn Đường luật. Các thể thơ hiện Các hình thức lập luận của đoạn vănCác hình thức lập luận của đoạn văn bao gồm diễn dịch, quy nạp, song hành, đoạn tổng - phân - hợp, đoạn móc Một số phương tiện và phép liên kếtPhương tiện liên kết là yếu tố ngôn ngữ được sử dụng nhằm làm bộ lộ mối dây liên lạc giữa các bộ phận có liên kết với nhau. Các phép liên kết chính sau đây phép lặp, phép thế, phép liên tưởng, phép nghịch đối, phép Các phương thức trần thuậtCác phương thức trần thuật thường xuất hiện trong các văn bản truyện kể truyện, tiểu đây, CCBook đã tổng hợp những phần kiến thức quan trọng các em cần nắm vững để làm tốt phần đọc hiểu văn bản. Để nắm chắc cách làm bài đọc hiểu văn bản hơn nữa. các em nên tham khảo trong cuốn sách Đột phá 8+ môn Ngữ văn kì thi THPT Quốc gia. Hướng dẫn chi tiết cách làm bài đọc hiểu văn bản qua tài liệu ôn thi chuẩnTrong cuốn sách luyện thi THPT Quốc gia môn ngữ Văn do NXB Đại học Quốc gia Hà Nội và CCBook phát hành. Có hướng dẫn rất chi tiết với các em cách làm bài đọc hiểu văn bản. Chỉ ra những lỗi sai thường gặp và lưu ý khi làm bài. Đặc biệt, hệ thống đầy đủ kiến thức phần đọc hiểu Ngữ văn 12, 11, chỉ vậy, cuốn sách được coi là tài liệu ôn thi môn Ngữ văn chuẩn nhất năm 2019. Bởi cuốn sách có những ưu điểm vượt trội so với các cuốn sách thông thường điểm vượt trội của sách Đột phá 8+ môn Ngữ văn kì thi THPT Quốc giaĐây là cuốn sách đầu tiên có đủ kiến thức cả 3 lớp 10, 11, 12. Cuốn sách có bố cục tương ứng với 3 dạng câu hỏi có trong đề- Chương 1 Chuyên đề đọc hiểu tác phẩm văn học. Tất cả các tác phẩm đều được trình bày dưới hình thức sơ đồ tư Chương 2 Chuyên đề làm quen với nghị luận văn học dạng đề liên kết so sánh văn học, liên hệ văn Chương 3 Chuyên đề đọc hiểu và nghị luận xã hội để giúp em tối ưu hóa điểm kiến thức được triển khai dưới dạng sơ đồ tư bỏ cách học vẹt, học thuộc lòng truyền đủ các dạng bài trọng tâm, các bài viết hoàn chỉnh để em tham dẫn trả lời các câu hỏi rõ ràng, trọng tâm, đủ ý không lan man, mơ sách đã nhận được rất nhiều phản hồi tốt từ hàng chục nghìn teen 2k1 trên cả nước khi sở hữu cuốn sách. Còn em, còn chần chờ gì nữa mà không sở hữu ngay "bảo bối" giúp em đạt từ 8 điểm thi THPTQG sắp tới?110 bài tập phần đọc hiểu Ngữ văn 12 có đáp ánThông tin liên hệ với CCBook - Chuyên sách luyện thiNgay bây giờ teen 2k1 hãy CMT SĐT dưới bài viết này hoặc nhắn tin cho fanpage CCBook - Đọc là đỗ bằng cáchNhắn tin nhanh nhất Hotline chỉ Số 10 Dương Quảng Hàm - Cầu Giấy - Hà [email protected]. Liệu em có biết? Làm sao thế nào để ăn trọn điểm Đọc - Hiểu? Bên cạnh NLXH và NLVH, để đạt được điểm Giỏi hay HSG, các bạn cũng cần làm tốt cả phần Đọc - Hiểu nữa đấy! Tưởng khó mà dễ, lưu lại ngay những mẹo này để làm bài thôi nào! 1. Các dạng đọc hiểu văn bản thường gặp a. Dạng câu hỏi xác định phong cách ngôn ngữ/ phương thức biểu đạt/thao tác lập luận,... Nếu đề bài hỏi + Xác định PCNN/ PTBĐ/ TTLL,... chính được sử dụng trong văn bản chỉ cần nêu 1 + Xác định các PCNN/ PTBĐ/ TTLL,... được sử dụng trong văn bản liệt kê từ 2 trở lên + Giải thích vì sao có thể xác định như vậy căn cứ vào khái niệm, đặc điểm để xác định phong cách, phương thức biểu đạt hay thao tác lập luận của văn bản b. Dạng câu hỏi yêu cầu xác định đề tài, chủ đề, tư tưởng của văn bản - Đề tài đối tượng được đề cập đến trong văn bản Dạng câu hỏi Văn bản đề cập đến điều gì? Hãy xác định đề tài của văn bản. - Chủ đề Nội dung chính được đề cập đến trong văn bản + Dạng câu hỏi Xác định nội dung chính của văn bản/ Văn bản đề cập đến điều gì?/ Hãy xác định chủ đề của văn bản, Tình cảm, cảm xúc của tác giả được thể hiện trong văn bản đối với thơ,... + Cách làm * Đối với văn bản phi nghệ thuật khoa học, báo chí,... xác định từ then chốt, câu chủ đề, liên kết thông tin, khái quát thông tin, xác định nội dung chính. * Đối với văn bản nghệ thuật chú ý đến ý nghĩa những hình ảnh, từ ngữ đắt, câu hay, biện pháp tu từ thơ, nhân vật, chi tiết đặc sắc, giọng điệu của văn bản,.. => xác định chủ đề - Tư tưởng Điều mà tác giả muốn gửi gắm qua văn bản thường là văn bản nghệ thuật + Dạng câu hỏi Qua văn bản, tác giả muốn nhắn nhủ điều gì?/ Thông điệp mà tác giả muốn gửi đến người đọc/ bài học mà anh/ chị rút ra?... + Cách làm Chú ý đến ý nghĩa hàm ẩn của vb, cảm nhận chiều sâu văn bản để xác định - Đặt nhan đề cho văn bản Cách làm + thể hiện được nội dung chính + hình thức ngắn gọn, hấp dẫn. ĐỌC THÊM ÔN LUYỆN ĐỌC HIỂU NHƯ NÀO CHO HIỆU QUẢ? c. Dạng câu hỏi xác định biện pháp nghệ thuật trong đoạn trích + Nếu là một đoạn trích trong tác phẩm văn học => phân tích nó giống như phân tích tác phẩm bắt buộc phải nắm vững kiến thức nền + Nếu là đoạn trích từ các bài viết trên báo hoặc các hình thức khác thì có một số biện pháp nghệ thuật chủ yếu sau liệt kê; lặp cấu trúc, từ ngữ; chứng minh đưa các dẫn chứng cụ thể; đối lập nội dung câu trước với câu sau; tăng tiến mức độ tăng dần từ câu trước đến câu sau. + Các câu hỏi xác định phép tu từ phải có 2 bước, gồm gọi tên phép gì và chỉ ra ở đâu trong văn bản. Nếu thiếu bước sau sẽ mất nửa số điểm. d. Dạng câu hỏi “theo anh/ chị, tại sao tác giả cho rằng…..” Câu trả lời sẽ dựa trên ba căn cứ cơ bản sau + Thứ nhất Căn cứ vào nghĩa của câu mà tác giả cho rằng… + Thứ hai Căn cứ vào ngữ liệu trên văn bản + Thứ ba Căn cứ vào sự hiểu biết của chúng ta e. Dạng câu hỏi nêu ra thông điệp Có hai cách, một là chọn ngay một câu có ý nghĩa nhất làm thông điệp, hai là tự rút ra ý nghĩa của văn bản rồi chọn đó làm thông điệp. Sau đó đều phải lí giải vì sao anh/ chị chọn thông điệp đó. 2. Những lưu ý khi làm bài đọc hiểu Phân bố thời gian Thời gian hợp lí giao động từ 20 - 25 phút Trả lời câu hỏi từ dễ tới khó Không trả lời dài dòng Phải trả lời đúng vào trọng tâm câu hỏi, đúng vào các “từ khóa” của đáp án chấm. Để giúp ích cho các em thật nhiều trong kì thi quan trọng sắp tới thì chỉ có thể là những buổi học tại KHÓA VĂN VIP 2K7 – một khóa học sẽ giúp các em cải thiện cũng như nâng cao kĩ năng làm bài để đạt được kết quả cao nhất. Đăng ký khóa học và đọc thêm nhiều bài viết hấp dẫn khác của Học Văn Chị Hiên tại đây Facebook Học Văn Chị Hiên THCS. Youtube Học Văn Chị Hiên. Instagram Học Văn Chị Hiên. Tiktok Học Văn Chị Hiên Những lưu ý khi làm bài thi vănChỉ còn vài ngày ngắn ngủi nữa là các em học sinh lớp 12 bước vào kì thi THPT Quốc gia. Trong giai đoạn nước rút này, bên cạnh việc tập trung ôn tập, tổng hợp kiến thức, các em học sinh cũng cần lưu tâm cách làm bài môn Ngữ văn 12 để đạt kết quả cao trong bài thi sắp xin gửi tới các em Lí thuyết đọc hiểu văn bản với mong muốn giúp đỡ các em rút ra kinh nghiệm cho bài thi của mình và đạt một kết quả như mong muốn. Bài viết bao gồm những mục lưu ý quan trọng trong bài làm đọc hiểu văn bản mà đội ngũ giáo viên của VnDoc đã tổng hợp và đúc kết để gửi tới các quyền tài liệu thuộc về VnDoc. Nghiêm cấm mọi hình thức sao chép nhằm mục đích thương Các phương thức biểu đạt trong văn bản1. Tự sựKhái niệmTự sự là dùng ngôn ngữ để kể một chuỗi sự việc, sự việc này dẫn đến sự việc kia, cuối cùng tạo thành một kết thúc. Ngoài ra, người ta không chỉ chú trọng đến kể việc mà còn quan tâm đến việc khắc hoạ tính cách nhân vật và nêu lên những nhận thức sâu sắc, mới mẻ về bản chất của con người và cuộc dụNgày xưa bố Mị lấy mẹ Mị không đủ tiền cưới, phải đến vay nhà thống lí, bố của thống lí Pá Tra bây giờ. Mỗi năm đem nộp lãi cho chủ nợ một nương ngô. Đến tận khi hai vợ chồng về già mà cũng chưa xong nợ. Người vợ chết, cũng chưa trả hết Miêu tảKhái niệmMiêu tả là dùng ngôn ngữ làm cho người nghe, người đọc có thể hình dung được cụ thể sự vật, sự việc như đang hiện ra trước mắt hoặc nhận biết được thế giới nội tâm của con dụNhững ngọn đồi này tạo nên những mảng phản quang nhiều màu sắc trên nền trời tây - nam thành phố, “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím” như người Huế thường miêu tả. Giữa đám quần sơn lô xô ấy, là giấc ngủ nghìn năm của những vua chúa được phong kín trong lòng những rừng thông u tịch, và niềm kiêu hãnh âm u của những lăng tẩm đồ sộ tỏa lan khắp cả một vùng thượng lưu “bốn bề núi phủ mây phong - mảnh trăng thiên cổ, bóng tùng vạn niên”. Đó là vẻ đẹp trầm mặc nhất của sông Hương, như triết lý, như cổ thụ, kéo dài mãi đến lúc mặt nước phẳng lặng của nó gặp tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga tận bờ bên kia, giữa những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà...3. Biểu cảmKhái niệmBiểu cảm là dùng ngôn ngữ để bộc lộ tình cảm, cảm xúc của mình về thế giới xung quanh; bày tỏ quan điểm, thái độ của người nói, người viết trước sự vật, sự dụTôi yêu em âm thầm, không hy vọng;Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng yêu em, yêu chân thành, đằm thắm;Cầu em được người tình như tôi đã yêu em.Tôi yêu em - Puskin4. Thuyết minhKhái niệmThuyết minh là cung cấp, giới thiệu, giảng giải,… một cách chính xác những tri thức về một sự vật, hiện tượng nào đó cho những người cần biết nhưng còn chưa dụChùa Bái Đính là một quần thể chùa lớn với nhiều kỷ lục châu Á và Việt Nam được xác lập như chùa có tượng Phật bằng đồng dát vàng lớn nhất châu Á, chùa có hành lang La Hán dài nhất châu Á, có tượng Di lặc bằng đồng lớn nhất Đông Nam Á... Đây là ngôi chùa lớn nhất và sở hữu nhiều kỷ lục nhất ở Việt Nghị luậnKhái niệmNghị luận là phương thức chủ yếu được dùng để bàn bạc phải trái, đúng sai nhằm bộc lộ rõ chủ kiến, thái độ của người nói, người viết rồi dẫn dắt, thuyết phục người khác đồng tình với ý kiến của dụ6. Hành chính – công vụKhái niệmHành chính - công vụ là phương thức dùng để giao tiếp giữa Nhà nước với nhân dân, giữa nhân dân với cơ quan Nhà nước, giữa cơ quan với cơ quan, giữa nước này và nước khác trên cơ sở pháp lí thông tư, nghị định, đơn từ, báo cáo, hóa đơn, hợp đồng…Ví dụĐiều 228. Tội vi phạm các quy định về sử dụng đất đai1. Người nào lấn chiếm đất, chuyển quyền sử dụng đất hoặc sử dụng đất trái với các quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ đồng đến đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ đồng đến đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năma Có tổ chức;b Phạm tội 02 lần trở lên;c Tái phạm nguy Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ đồng đến đồng.Điều 228, Bộ luật Hình sự 2015B. Các thao tác lập luận trong văn bản1. Thao tác lập luận giải thíchKhái niệmGiải thích là cắt nghĩa một sự vật, hiện tượng, khái niệm để người khác hiểu rõ, hiểu đúng vấn đề. Giải thích trong văn nghị luận là làm cho người đọc hiểu rõ được tư tưởng, đạo lí, phẩm chất, quan hệ cần được giải thích nhằm nâng cao nhận thức, trí tuệ, bồi dưỡng tâm hồn, tình dụGiữ chữ tín là coi trọng niềm tin của người khác đối với mình, biết thực hiện lời hứa của mình với người khác đúng hẹn; thực hiện những việc mà bản thân đã nói để người khác thêm tin tưởng và yêu Thao tác lập luận phân tíchKhái niệmPhân tích là cách chia nhỏ đối tượng thành nhiều yếu tố bộ phận để đi sâu xem xét một cách toàn diện từng khía cạnh về nội dung, hình thức của đối tượng làm cho người khác hiểu rõ bản chất của vấn đề mà chúng ta đang nhắc dụCuộc sống luôn phức tạp và đầy thử thách vô vàn mà không ai chưa một lần trải qua. Sau những lần như thế ta biết tự xoa dịu mình hơn, sống tốt hơn và có kinh nghiệm thật nhiều, bước gần hơn đến đỉnh điểm của sự quang vinh. Tâm hồn ta từ khi sinh ra đã thật trong sáng nhưng sau bao lần vấp ngã lại trở nên trưởng thành. Nếu ta sống mà không biết nghĩ đến những điều xa hơn mà chỉ biết bi quan, u sầu với nỗi buồn hiện tại thì chắc hẳn rằng cuộc sống bạn không sinh động, không tươi vui như bao người khác. Bạn chỉ biết dậm chân tại chỗ mà không chịu di chuyển về phía trước bằng niềm tin. Thất bại trước một việc gì đó, có thể rằng nó sẽ khiến bạn buồn nhưng hãy chỉ xem đó là bàn đạp để mình chững chạc Thao tác lập luận chứng minhKhái niệmChứng minh là dùng những bằng chứng chân thực, những tấm gương tiêu biểu đã được thừa nhận để chứng tỏ đối tượng, bổ sung, minh cứng cho vấn đề mình đang bàn luận là đúng, là chính xác. Các dẫn chứng phải phong phú, tiêu biểu, toàn diện sát hợp với vấn đề cần chứng minh, sắp xếp dẫn chứng phải logic, chặt chẽ và hợp dụChủ tịch Hồ Chí Minh là tấm gương sáng về sự vượt khó. Bác ra đi bằng hai bàn tay trắng và chính sự nỗ lực không ngừng nghỉ trong làm việc và học tập của mình nên Bác không chỉ thông thạo nhiều thứ tiếng mà còn giúp nước nhà giành lại độc lập tự Thao tác lập luận so sánhKhái niệmSo sánh là làm sáng tỏ đối tượng đang nghiên cứu trong mối tương quan với đối tượng khác, dùng đối tượng khác có nét tương đồng hoặc tương phản để giúp người đọc, người nghe thêm hiểu biết về đối tượng mà chúng ta nhắc dụNếu nhà thơ Chính Hữu viết về hình ảnh người lính với những nét mộc mạc, giản dị, đơn sơ từ xuất thân đến hoàn cảnh sống của họ để bộc lộ tình cảm yêu thương, gắn bó thiết tha và tinh thần quyết chiến trong họ thì tác giả Trần Nhật Duật lại khắc họa người lính với những nét tươi vui, trẻ trung, yêu đời, yêu cuộc sống, luôn lạc quan hướng về phía trước với tinh thần kiên cường, dũng cảm vô cùng đáng Thao tác lập luận bình luậnKhái niệmBình luận là bàn bạc, nhận xét, nêu lên quan điểm, đánh giá về một vấn bình luận Trình bày rõ ràng, trung thực vấn đề được bình luận, đề xuất và chứng tỏ được ý kiến nhận định, đánh giá là xác đáng. Thể hiện rõ chủ kiến của dụ"Một con người cũng vậy, tư tưởng, đạo đức, cái quyết định không phải là hình thức bên ngoài mà là phẩm chất tư tưởng, đạo đức của người đó. Hình thức bên ngoài Đẹp hay xấu, giảm dị hay diêm dúa… ta dễ nhận ra ngay, qua một cái nhìn nhưng còn phẩm chất bên trong, người đó nhân hậu hay ích kỉ, cao cả hay thấp hèn, trung thực hay giả đối… thì phải sống lâu với nhau mà biết được. Mà đã là con người thì cuộc sống tồn tại chủ yếu là thông qua các mối quan hệ giữa người với Thao tác lập luận bác bỏKhái niệmBác bỏ là cách trao đổi, tranh luận nêu ý kiến sai trái, sau đó phân tích, bác bỏ ý kiến sai trái và khẳng định ý kiến dụTuổi trẻ thì nên sống hết mình, hưởng thụ tối đa cuộc sống là một ý kiến hoàn toàn sai lầm. Tuổi trẻ là để lao động, để cố gắng phấn đấu xây dựng nước nhà, xây dựng cuộc sống tốt đẹp. Các bạn trẻ nên được rèn luyện để trở hành những con người có ích, hăng say lao động. Sẽ ra sao nếu cả thế hệ trẻ chỉ lo hưởng thụ xa hoa mà không chịu lao động để gây dựng cuộc sống? Mỗi chúng ta chỉ được sống một lần nên hãy sống sao cho có một tuổi trẻ thật rực Phong cách chức năng ngôn ngữ văn học1. Phong cách ngôn ngữ sinh hoạtKhái niệmPhong cách ngôn ngữ sinh hoạt là phong cách được dùng trong giao tiếp sinh hoạt hằng ngày, thuộc hoàn cảnh giao tiếp không mang tính nghi thức. Giao tiếp ở đây thường với tư cách cá nhân nhằm trao đổi tư tưởng, tình cảm của mình với người thân, bạn trưngTính cụ thểTính cá thểTính cảm xúc2. Phong cách ngôn ngữ nghệ thuậtKhái niệmPhong cách ngôn ngữ nghệ thuật là phong cách được dùng trong sáng tác văn chương, nó không giới hạn về đối tượng giao tiếp, không gian và thời gian giao trưngTính hình tượng khắc họa nhân vật là đặc trưng cho một nhóm người, một số đối tượng nhất định trong xã truyền cảm khiến cho bạn đọc thêm thấu hiểu, đồng cảm và yêu thương những nhân vật trong tác phẩm và rút ra bài học cho bản cá thể nói lên quan điểm sáng tác và phong cách đặc trưng của tác Phong cách ngôn ngữ chính luậnKhái niệmPhong cách ngôn ngữ chính luận là phong cách được dùng trong văn bản chính trị, có tính chặt chẽ trong suy luận và diễn đạt, thuyết phục người đọc người nghe theo quan điểm mà tác giả trình trưngTính công khai về quan điểm chính trị bình luận trực tiếp về vấn đề chính chặt chẽ trong diễn đạt và suy luận ngôn từ chắt lọc, truyền cảm, thuyết phục thuyết phục người đọc, người nghe theo chiều hướng phân tích của tác Phong cách ngôn ngữ khoa họcKhái niệmPhong cách ngôn ngữ khoa học là phong cách được dùng trong giao tiếp thuộc lĩnh vực nghiên cứu, học tập và phổ biến khoa trưngTính khái quát, trừu tượngTính lí trí, logicTính khách quan, phi cá Phong cách ngôn ngữ hành chínhKhái niệmPhong cách ngôn ngữ hành chính là phong cách được dùng trong giao tiếp thuộc lĩnh vực hành chính giữa nhà nước và nhân dân, giữa nhân dân với nhà nước, giữa các cơ quan nhà nước,...Đặc trưngTính khuôn mẫuTính minh xácTính công vụ6. Phong cách ngôn ngữ báo chíKhái niệmPhong cách ngôn ngữ báo chí là kiểu diễn đạt trong văn bản thuộc lĩnh vực truyền thông đại trưngTính thông tin thời sựTính ngắn gọnTính sinh động, hấp các bạn tham khảo thêm các bài viết dưới đây của chúng tôiTổng hợp 150 đoạn văn nghị luận xã hội 200 chữTuyển tập bộ đề đọc hiểu môn Văn ôn thi THPT quốc giaTổng hợp trắc nghiệm Địa lí 12 những bài trọng tâmBộ đề thi thử THPT Quốc Gia đạt 8 điểm môn Văn năm 2020Trên đây VnDoc đã giới thiệu tới các em Lí thuyết đọc hiểu văn bản. Để có kết quả cao hơn trong học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các em học sinh tài liệu Để học tốt Địa lý 12, Giải Toán 12 nâng cao, Tiếng Anh lớp 12 mới, Môn Vật lý 12 mà VnDoc tổng hợp và đăng các em học tập và làm bài thật tốt. I. Thế nào là đọc hiểu?1. Đọc là gì?2. Hiểu là gì?3. Khái niệm đọc hiểu văn bảnII. Khái niệm văn bản văn học,các đặc trưng, con đường tìm nghĩa văn bản văn Khái niệm2. Đặc trưng của văn bản văn Con đường tìm nghĩa của văn bản văn họcIII. Các bước đọc hiểu và quá trình hình thành nghĩa của văn bản2. Quá trình hình thành nghĩa của văn bảnIV. Các phương pháp xử lý văn bản, tìm hiểu ý nghĩa sâu và cắt nghĩa văn Khám phá nhan đề, đề từ, mở, kết của văn Tìm hiểu từ ngữ, điểm nhìn và cái nhìn chủ Đọc hiểu nghĩa câu văn, đoạn văn trong văn Chọn những thông tin quan trọng nhất trong bài văn để suy Nắm bắt các câu then chốt trong bài văn Đọc – hiểu văn bản là gì? Các bước đọc – hiểu một văn bản I. Thế nào là đọc hiểu? 1. Đọc là gì? Đọc là một hoạt động của con người, dùng mắt để nhận biết các kí hiệu và chữ viết, dùng trí óc để tư duy và lưu giữ những nội dung mà mình đã đọc và sử dụng bộ máy phát âm phát ra âm thanh nhằm truyền đạt đến người nghe. 2. Hiểu là gì? Hiểu là phát hiện và nắm vững mối liên hệ của sự vật, hiện tượng, đối tượng nào đó và ý nghĩa của mối quan hệ đó. Hiểu còn là sự bao quát hết nội dung và có thể vận dụng vào đời sống. Cụ thể hiểu là phải trả lời được các câu hỏi cái gì? Như thế nào? Làm như thế nào? 3. Khái niệm đọc hiểu văn bản – Là đọc kết hợp với sự hình thành năng lực giải thích, phân tích, khái quát, biện luận đúng sai về logic, tức là kết hợp với năng lực, tư duy và biểu đạt. Trong các tác phẩm văn chương, chúng ta cần phải hiểu Nội dung của văn bản. Đánh giá được tư tưởng của tác giả. Các cấp độ đọc hiểu Đọc tái hiện Đọc giải thích Đọc sáng tạo Đọc đánh giá Đọc nghiên cứu Đọc suy ngẫm và liên tưởng II. Khái niệm văn bản văn học,các đặc trưng, con đường tìm nghĩa văn bản văn học. 1. Khái niệm Thuật ngữ “văn học” dùng để chỉ các loại văn học nghệ thuật bao gồm thơ ca, tiểu thuyết, tản văn, kịch bản văn học, ký, kịch bản điện ảnh… Khái niệm 1 văn bản văn học là một tổ chức bằng ngôn từ, xoay quanh một chủ đề nhất định nhằm vào một định hướng giao tiếp nhất định. 2. Đặc trưng của văn bản văn học. a. Ngôn từ nghệ thuật – Thuộc hệ thống tín hiệu thứ hai để xây dựng hình tượng văn học. Còn hệ thống tín hiệu thứ nhất dùng để giao tiếp, trao đổi tư tưởng, tình cảm giữa người với người. – Nhà văn sử dụng hệ thống tín hiệu thứ nhất đó để xây dựng hình tượng văn học bằng cách thong qua lăng kính chủ quan của mình, qua vốn sống, vốn hiểu biết của mình để gửi đến người đọc một thong điệp thẩm mỹ nào đó. b. Hình tượng văn học đặc trưng cơ bản của văn học. Hình tượng văn học là phương tiện để bạn đọc giao tiếp với tác phẩm văn học. Thông qua hình tượng văn học mà ta có thể hiểu được thế giới nội tâm, tư tưởng, tình cảm của nhà văn. Nếu không có hình tượng thì không có phương tiện nào để hiểu tác phẩm đó. Hình tượng văn học được xây dựng bằng ngôn ngữ nghệ thuật, có tính phi vật thể, nó có tính khái quát rất cao và mang tính chất điển hình. Vậy có những loại hình tượng văn học nào? Có rất nhiều loại hình tượng văn học con người, thiên nhiên rừng xà nu, đồ vật chiếc lược ngà, ngọn đèn, con vật con cò, con rùa… Như vậy, ngôn từ nghệ thuật dùng để xây dựng hình tượng trong tác phẩm văn học. Hình tượng văn học mang nhiều tầng ý nghĩa khác nhau. Người đọc phải biết gợi ra, khám phá và hiểu các tầng ý nghĩa khác nhau ấy. Ví dụ Em tưởng giếng nước sâu Em nối sợi gầu dài Ai ngờ giếng nước cạn Em tiếc hoài sợi dây. Cô gái tưởng chàng trai yêu thương mình thật lòng nên đã dành tình yêu chân thành, tha thiết của mình cho anh. Nhưng anh ta chỉ yêu hời hợt, nông cạn, chơi bời nên cô gái tiếc cho tình yêu của mình. Đây là tầng ý nghĩa thứ hai của hình tượng văn học. 3. Con đường tìm nghĩa của văn bản văn học a. Tìm nghĩa từ phía tác giả – Để hiểu biết về tác phẩm, phải có hiểu biết tối thiểu về tác giả, hoàn cảnh sống của họ. Ví dụ Hàn Mặc Tử và bài thơ “ Đây thôn Vĩ Dạ” Bài thơ có xuất xứ từ mối tình đơn phương của Hàn với Hoàng Cúc. Nhà thơ nhận được tấm bưu ảnh phong cảnh của Hoàng Cúc “Gió theo lối gió, mây đường mây” Một không gian không xác định. Cảnh chia lìa, tình chia lìa, bang khuâng, bất ổn. Đó là tình yêu đơn phương, tuyệt vọng trong cảnh bệnh tật vô phương cứu chữa. – Tư tưởng, quan niệm sống, quan điểm sáng tác của nhà văn ảnh hưởng trực tiếp đến tác phẩm, bởi tác phẩm là con đẻ của nhà văn. b. Tìm nghĩa trong bản thân văn bản. – Văn bản là nơi thể hiện rõ nhất và cụ thể nhất tư tưởng, quan điểm của nhà văn đối với con người và cuộc đời. Nghĩa của văn bản thể hiện thông qua hình tượng nghệ thuật. ý nghĩa chính là tư tưởng chủ đề của tác phẩm Ví dụ “Chí Phèo” là tiếng kêu cứu của con người, là tiếng kêu đòi quyền sống lương thiện của con người. – Hình tượng nghệ thuật có thể là bóng dáng của nhà văn. “Thời thơ ấu” của Nguyên Hồng, cũng có khi chỉ là nơi tác giả thể hiện quan niệm sáng tác, đối nhân xử thế, quan niệm về cuộc đời…của tác giả. Ví dụ “Truyện Kiều” + Bức tranh hiện thực về xã hội phong kiến đương thời + Tiếng kêu thương cho số phận người phụ nữ trong xã hội cũ, tài hoa mà bạc mệnh + Bài ca ca ngợi lòng yêu tự do, vượt ra ngoài lễ giáo phong kiến c. Tìm nghĩa từ phía người đọc – Tính đa nghĩa của văn học – Người đọc là kẻ “đồng sáng tạo với tác giả”. – Người đọc là người khám phá ra giá trị của tác phẩm, giúp nó sống được với thời gian, bằng liên tưởng, tưởng tượng. – Càng tìm ra nhiều tầng ý nghĩa khác nhau từ tác phẩm, càng làm cho nó có giá trị. Ví dụ “Truyện Kiều” d. Ngữ cảnh và nghĩa của văn bản. + Ngữ cảnh văn hóa ngữ cảnh hẹp là hoàn cảnh giao tiếp trong văn bản. Muốn hiểu và suy ra nghĩa của văn bản, cần phải dựa vào hoàn cảnh giao tiếp. Ví dụ Bài ca dao “Hôm qua tát nước đầu đình” Có thời gian cụ thể “hôm qua”, địa điểm cụ thể “đầu đình”, công việc cụ thể “tát nước” lý do rất hợp lý “bỏ quên áo”, địa điểm quên áo rất rõ ràng “trên cành hoa sen”… + Ngữ cảnh xã hội, lịch sử ngữ cảnh rộng muốn tìm hiểu căn nguyên sâu xa của văn bản, ta phải đặt văn bản vào “thời” của nó. Ví dụ Bài thơ “Bên kia sông Đuống” Hoàng Cầm Trong thời kì kháng chiến chống Pháp, một hôm, Hoàng Cầm lúc đó đang ở vùng tự do, nghe tin quê hương bị giặc tàn phá, đau xót, căm thù, tác giả đã viết bài thơ này trong vòng 1 đêm và hầu như không phải sửa chữa gì Ở những góc nhìn khác nhau, với những thái độ, quan niệm khác nhau mà người ta khám phá ra những giá trị khác nhau của tác phẩm và hình tượng văn học. Như vậy, tác phẩm không chỉ của riêng nhà văn mà còn là những ý nghĩ, hình ảnh hiện lên trong đầu người đọc, người nghe. Cái tác phẩm, cái thế giới trong lòng độc giả ấy vô cùng đa dạng, thậm chí rất khác nhau. III. Các bước đọc hiểu và quá trình hình thành nghĩa của văn bản 1. Các bước đọc hiểu văn văn bản. a. Bước 1 – Đối với văn bản nghệ thuật chuyển hệ thống tín hiệu văn tự thành thực tại hình tượng. – Đối với nghị luận chuyển hệ thống tín hiệu văn tự thành hệ thống quan điểm, tư tưởng. Ví dụ – Hình tượng thiên nhiên rừng xà nu trong tác phẩm cùng tên của Nguyễn Trung Thành – Hình tượng con người chị Út Tịch “Người mẹ cầm súng” – Nguyễn Thi… – “Đức tính giản dị của Bác Hồ” Phạm Văn Đồng Bác giản dị trong sinh hoạt và lối sống bữa cơm, ở nhà, làm việc…; Bác giản dị trong công việc, bài nói, bài viết tự làm mọi việc, gần gũi, chân tình, nói, viết ngắn gọn, giản dị, dễ hiểu, dễ nhớ…. Bác sống hòa mình với cuộc sống chiến đấu gian khổ của quần chúng nhân dân lao đông. b. Bước 2 Đọc ra các ý nghĩa sâu sắc mà tác giả gửi gắm trong văn bản. Đọc toàn bộ tác phẩm để hiểu 1 đời văn, 1 nghiệp văn. Ví dụ “Tắt đèn” phản ánh hiện thực cuộc sống khổ cực của nhân dân ta đầu thế kỉ XX dưới hai tầng áp bức bóc lột của thực dân, phong kiến. Qua đó, tác giả lên tiếng đòi cuộc sống vật chất tối thiểu cho con người và ca ngợi phẩm chất tốt đẹp của con người, nhất là người phụ nữ. c. Bước 3 Khám phá ý nghĩa của văn bản trong tương quan với đời sống hiện thực Ví dụ những đức tính giản dị của Bác Hồ cho đến nay và mãi mãi mai sau vẫn là tấm gương cho con cháu muôn đời học tập và làm theo. d. Bước 4 diễn tả chính xác bằng lời sự hiểu biết của mình về nội dung văn bản e. Bước 5 đánh giá về nội dung và nghệ thuật biểu đạt của văn bản. Ví dụ “Tràng Giang” Huy Cận nỗi buồn của cả một lớp người trước cảnh nước mất nhà tan, ca ngợi cảnh đẹp mà buồn; bài thơ có vẻ đẹp cổ kính, mang phong vị thơ Đường lấy ý thơ Thôi Hiệu, kết hợp với các từ láy, những hình ảnh gợi cảm, cấu từ…mang đậm chất dân tộc Việt Nam. f. Bước 6 chọn lấy ý hay, câu hay để tích lũy vốn văn học, văn hóa cho mình, hoặc dùng làm tư liệu, luận cứ… 2. Quá trình hình thành nghĩa của văn bản Nội dung của tác phẩm văn học thể hiện qua các lớp ý nghĩa của văn bản. Các yếu tố nội dung như đề tài, chủ đề, tư tưởng, cảm hứng, tính cách, nhân vật, xung đột, ngôn từ…văn học đều là các lớp ý nghĩa do người đọc phát hiện ra. Một số tác phẩm có thể được xác định thành các chủ đề, đề tài khác nhau, tùy thuộc vào người đọc. Nghĩa của ngôn từ trong văn bản học là ý nghĩa do tác giả biểu hiện trong hình tượng nghệ thuật ý nghĩa nội chỉ, chứ không phải là ý nghĩa ngoại chỉ. Ví dụ; “Bánh trôi nước” của Hồ Xuân Hương là do bà sáng tạo ra, chỉ thân phận người phụ nũ trong xã hội cũ, phụ thuộc vào chồng, chứ không phải là cái bánh trôi thông thường; “miếng trầu hôi” Xuân Hương đem mời bạn tình là miếng trầu trong ý niệm của bà, chứ không phải là một miếng trầu cụ thể nào, hay “lá diêu bong” cũng vậy. nhà thơ Hoàng Cầm kể rằng, thời thanh niên, ông có yêu một người con gái nhưng cô gái đó lớn tuổi hơn ông. Cô ấy bảo, nếu ông tìm được lá diêu bong cô ấy sẽ đồng ý lấy ông làm chồng. Hoàng Cầm đã cất công đi tìm loài lá đó nhưng không tìm được, rồi sau đó mới biết loài cây đó không có thật, đó chỉ là lời thách đố của người con gái kia. Mối tình đơn phương, tuyệt vọng ấy là cảm hứng để ông sáng tác bài thơ “lá diêu bông”. Sau này, nhạc sĩ Trần Tiến đã dựa vào ý thơ đó để sáng tác bài hát “Sao em vội lấy chồng”. Như vây, hình tượng văn học nhiều khi chỉ là cái cớ để tác giả biểu lộ tình cảm của mình. Người đọc phát hiện râ ý nghĩa của nó nhờ ngôn từ nghệ thuật. IV. Các phương pháp xử lý văn bản, tìm hiểu ý nghĩa sâu và cắt nghĩa văn bản. Ý nghĩa của văn bản là nội dung tư tưởng và chủ đề của nó trong sự tiếp nhận của người đọc 1. Khám phá nhan đề, đề từ, mở, kết của văn bản. – Nhan đề thường kết tinh nội dung và tư tưởng của tác phẩm. Ví dụ tác phẩm “Chí Phèo” + Mở ta bắt gặp Chí Phèo ngật ngưỡng với chai rượu trong tay, vừa đi, vừa chửi tất cả. + Kết xuất hiện cái lò gạch cũ trống không, xa nhà cửa và vắng người qua lại… Ý nghĩa của mở và kết của “Chí Phèo” chừng nào còn tồn tại cái xã hội bất công, vô nhân đạo, chà đạp lên quyền sống của con người, chừng ấy vẫn còn có những nhân vật như Chí Phèo. Tác phẩm tố cáo xã hội một cách sâu sắc. 2. Tìm hiểu từ ngữ, điểm nhìn và cái nhìn chủ thể. – Khi tiếp nhận văn bản, nhất thiết phải tìm hiểu các từ ngữ, nhất là những từ “thần”, từ “đắt’. Ví dụ Ghế trên ngồi tót sỗ sàng Hoặc Rẽ song đã thấy Sở Khanh lẻn vào Có người đã nhận xét rằng, Nguyễn Du thật tài tình. Cụ đã giết Mã Giám Sinh bằng một chữ “tót”, giết Sở Khanh bằng một chữ “lẻn”. chỉ một chữ thôi nhưng đã lột tả được bản chất của hai kẻ buôn nguyệt bán hoa – Để hiểu sâu sắc văn bản, người đọc cũng phải xác định điểm nhìn, cái nhìn của chủ thể nhà văn, để từ đó hiểu thêm ý tứ của tác giả. 3. Đọc hiểu nghĩa câu văn, đoạn văn trong văn bản. Khi đọc, cần dừng lại ở những câu thơ hay, những đoạn văn tiêu biểu để suy ngẫm, phân tích, đánh giá chúng. Từ cách hiể nhò đọc kỹ, đọc chậm đó mà ta hiểu được ý tứ của tác giả. Ví dụ câu văn “vui như thấy nắng giòn tan sau kỳ mưa dầm” “Ký Sông Đà” – Nguyễn Tuân có cụm từ “nắng giòn tan” rất hay và độc đáo, cho ta cảm nhận được một thứ ánh nắng ấm áp, vui tươi mà người ta chờ đợi rất lâu sau kỳ mưa dầm lê thê. 4. Chọn những thông tin quan trọng nhất trong bài văn để suy ngẫm. Ví dụ “Không! Chúng ta thà hi sinh tất cả, chứ nhất định không chụi mất nước, nhất định không chụi làm nô lệ”. Đây là câu then chốt trong “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến”, nói lên tinh thần quyết chiến với kẻ thù của Hồ Chủ Tịch và nhân dân ta. Như vậy, cắt nghĩa là con đường chiếm lĩnh tác phẩm một cách tự giác, làm cho nội dung tác phẩm được cụ thể hóa trong tâm trí người đọc. 5. Nắm bắt các câu then chốt trong bài văn – Câu chuyển đoạn, chuyển mạch, chuyển ý. – Câu chủ đề đầu hoặc cuối đoạn. – Câu trung tâm và tư tưởng của bài văn

cách làm đọc hiểu văn bản